‘Is de grens tussen Duitsland en Nederland nog open?’ Dat is de vraag die we bij NOORD360 sinds het uitbreken van de coronacrisis het vaakst krijgen. Ons antwoord: Ja, de grens is open, en dat zal de komende tijd waarschijnlijk ook zo blijven.
Beperkingen
Er zijn echter wel beperkingen. Zonder ‘goede reden’ kun je de grens namelijk niet meer over, zo wordt gesteld in de samenvatting van de maatregelen die door het zogenaamde ‘coronakabinet’ in Duitsland genomen zijn. Dat coronakabinet kwam maandag onder leiding van bondskanselier Angela Merkel bijeen. Een exacte definitie van een ‘goede reden’ wordt niet genoemd. Maar je mag ervan uitgaan dat even tanken of boodschappen doen in het buurland, vrienden bezoeken of op stedentrip gaan geen ‘goede redenen’ zijn.
Wie mag nog wel onbeperkt de grens oversteken?
Het transport van goederen tussen Duitsland en Nederland kan onbeperkt doorgaan. Ook de personen die deze goederen vervoeren mogen gewoon de grens over. Zij hoeven bovendien niet in quarantaine te gaan wanneer ze meerdere dagen in het buurland zijn geweest. Maandag werd bekend dat Duitsers die meerdere dagen in het buitenland zijn geweest bij thuiskomst verplicht veertien dagen in quarantaine moeten. Ook grenspendelaars – dat zijn mensen die dagelijks voor hun werk naar het buurland reizen – zijn uitgesloten van de quarantaineregel. Volgens Michiel Malewicz van GrensInfoPunt Eems Dollard Regio (GIP EDR) zijn er ongeveer 40.000 Duitse en 16.000 Nederlandse grenspendelaars langs de gehele Duits-Nederlandse grens.
Veel maatregelen zijn nog niet helemaal uitgewerkt
Duitsers die voor hun werk naar Nederland afreizen mogen ook meerdere dagen daar blijven zonder dat ze bij thuiskomst verplicht in quarantaine moeten. Dat geldt uiteraard alleen wanneer deze personen geen symptomen van het coronavirus hebben. Hoeveel dagen zij maximaal in Nederland mogen verblijven, is nog onbekend. De exacte richtlijnen moet nog uitgewerkt worden. Het is evenmin duidelijk of de quarantaineregeling geldt voor zorgmedewerkers. Ook Matthias Groote, Landrat van de Landkreis Leer, heeft te maken met dit gebrek aan duidelijkheid: ‘In de Landkreis Leer zijn artsen en verpleegkundigen uit Nederland werkzaam. Het zou ons flink raken wanneer zij niet meer in onze zorg werkzaam kunnen zijn’, aldus Groote. Alle maatregelen van het coronakabinet moeten rond 10 april zijn uitgewerkt. Voor de verschillende beroepsgroepen zal er dan meer duidelijkheid zijn over hoe de regels geïnterpreteerd moeten worden. Het aantal grenscontroles blijft gelijk of wordt minimaal uitgebreid. Daarover is het volgende bekendgemaakt: ‘De bestaande onderzoeks- en controle-instrumenten zullen door de Bundespolizei worden gebruikt om naleving van de regels te waarborgen.’
Overhaaste berichtgeving zorgt voor irritatie
Grenssluitingen tussen Duitsland en Nederland zijn dus voorlopig niet meer aan de orde. De afgelopen weken zorgde overhaaste berichtgeving in de media echter voor verwarring. Diverse Duitse en Nederlandse media meldden dat de grens dicht zou gaan. Zij hadden er duidelijk op gerekend dat het voorstel van Horst Seehofer, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, om de grens te sluiten in praktijk zou worden gebracht. Dat voorstel haalde het niet. De deelstaten Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen maakten duidelijk dat de situatie langs de Duits-Nederlandse grens niet vergelijkbaar is met de situatie in andere grensregio’s. Duitsland sloot de grenzen met buurlanden Frankrijk, Oostenrijk, Luxemburg, Denemarken en Zwitserland in een eerder stadium wel.
‘Een erg nauwe samenwerking met Nederland’
De rol van Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen in het besluit de grens niet te sluiten blijkt ook uit de uitleg van bondskanselier Merkel: ‘Deze twee deelstaten hebben een andere weg gekozen dan de andere deelstaten. Zij werken op een nauwe manier samen met hun buurland. Om die reden hebben ze gevraagd of het huidige grensbeleid kan worden gehandhaafd. In het geval van twijfel kan de Bundespolizei alsnog controles uitvoeren’, aldus Merkel. In Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen zijn de verantwoordelijken er volgens Merkel zeker van dat het grensverkeer zich echt tot de grenspendelaars zal beperken: ‘Er is langs de grens met Nederland veel grensoverschrijdende samenwerking. Daarom hebben we gezegd dat we geloven dat het huidige grensbeleid voldoende is.’
‘Gezondheidsbescherming kan alleen over grenzen heen’
Zowel in Niedersachsen als in Nordrhein-Westfalen kunnen de politieke partijen zich vinden in het huidige grensbeleid. ‘Met het sluiten van de grens zouden we onszelf in de vingers snijden’, legt Franziska Brantner, politica van de groene partij in de Duitse Bondsdag, uit. Ze verwijst daarmee naar alle grenspendelaars, de economie en het medisch personeel dat dagelijks de grens oversteekt.
‘Er zijn mensen die geloven dat je dingen kunt bereiken door grenzen te sluiten. Ik ben daar niet van overtuigd’, aldus Herbert Reul, de minister van Binnenlandse Zaken van Nordrhein-Westfalen. Ook de minister-president van Nordrhein-Westfalen, Armin Laschet, maakte de afgelopen week keer op keer duidelijk dat hij er niets voor voelt om de grens te sluiten. Hij verwees daarbij onder meer naar de Duitse ziekenhuizen die inmiddels Nederlandse patiënten behandelen. ‘Gezondheidsbescherming kan alleen over grenzen heen’, aldus Laschet.
Grenspendelaars kunnen hier op de website van de Bundespolizei een formulier downloaden, waarmee ze bij een eventuele controle kunnen aantonen dat ze voor hun werk de grens oversteken.
Download hier het besluit van het Duitse coronakabinet.
