Selecteer een pagina

Door Alfred Been

Waar de laatste kerncentrale in Duitsland in 2022 haar deuren sluit, wordt in Nederland juist aan nieuwe kerncentrales gedacht. Een mogelijke locatie van een nieuwe kerncentrale is de Eemshaven. Hoe waarschijnlijk is de bouw van een kerncentrale in onze regio eigenlijk?

Nederland kent geen rijke kernhistorie. Nederlands enige actieve kerncentrale staat in het Zeeuwse Borssele en wekt zo’n drie procent van de Nederlandse energiebehoefte op. In principe moet de centrale in 2033 sluiten, maar er gaan geluiden op om de installatie langer open te houden. Een tweede kerncentrale in het Gelderse Dodewaard sloot in 1997. Naast de Eemshaven als mogelijke locatie voor een kerncentrale worden ook de opties voor een centrale op de Maasvlakte bij Rotterdam en een tweede kerncentrale bij Borssele genoemd.

Wat vindt de politiek?
Het onderwerp ‘kernenergie’ is eigenlijk nooit van de politieke agenda geweest. Met name de rechtse politieke partijen zien er veel in, terwijl de linkse partijen liever andere oplossingen zien. Kernenergie is in principe schoon, maar de gevolgen voor mens en milieu kunnen groot zijn wanneer er iets misgaat en er blijft altijd radioactief afval achter.

Momenteel wordt nog altijd zo’n driekwart van de Nederlandse energie opgewekt met fossiele brandstoffen (bron: CBS). VVD-kamerlid Mark Harbers liet onlangs aan het AD weten dat kernenergie volgens hem daarom ‘keihard nodig’ is: ‘Met alleen zon- en windenergie gaan we het niet redden om in 2050 de klimaatdoelen te halen.’

De verdeeldheid over de de ‘herintroductie’ van kernenergie in de politiek is groot. Onlangs werd een motie van de VVD om te onderzoeken wat nodig is om commerciële bedrijven te verleiden opnieuw in de kernenergie te stappen, met een kleine meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer. Ook in het kabinet is er verdeeldheid: regeringspartijen VVD en CDA zijn voor; D66 en ChristenUnie tegen. In dat licht zullen de Tweede Kamerverkiezingen, die in maart 2021 gehouden worden, nieuwe inzichten kunnen bieden. In recente peilingen komen de partijen die heil zien in kernenergie uit op zo’n 85 van de 150 kamerzetels, een meerderheid dus.

Maar de landelijke en lokale politiek zijn het op het gebied van kernenergie niet altijd eens. VVD-gedeputeerde van de provincie Groningen Mirjam Wulfse liet onlangs aan Dagblad van het Noorden weten het ‘volstrekt ongewenst’ te vinden dat er een kerncentrale in de Eemshaven komt. Volgens haar is het gebied niet geschikt en is alle ruimte in de Eemshaven nodig om het gebied klaar te maken voor waterstof. Begin dit jaar werd bekend dat Shell, Gasunie en Groningen Seaports in de Eemshaven plannen hebben voor het grootste groene waterstofproject van Europa.

Is het gebied eigenlijk geschikt?
Het gebied rond de Eemshaven lijkt in principe geschikt voor de bouw van een kerncentrale. De ligging aan de Waddenzee zorgt ervoor dat er voldoende koelwater voorhanden is dat bij de productie van kernenergie noodzakelijk is. Bovendien is de afstand tot een dichtbevolkt gebied relatief groot. Er is echter wel een probleem dat, ondanks dat er maar weinig over geschreven wordt, niet onderkend mag worden: aardbevingen. De Eemshaven ligt niet midden in het aardbevingsgebied, maar wel degelijk boven de Groninger gasbel. Een kerncentrale wordt idealiter niet gebouwd op een plaats waar natuurrampen, zoals aardbevingen en overstromingen, voor kunnen komen. Een zware aardbeving in de Eemshaven valt nu en in de toekomst niet uit te sluiten. Het bouwen van een kerncentrale in deze regio zou menig Groninger slapeloze nachten kunnen bezorgen.

Zijn de energiebedrijven enthousiast?
Nee, de energiebedrijven zijn tot op heden niet enthousiast over de kernplannen. Het Dagblad van het Noorden schreef enkele jaren geleden al dat energiebedrijven het vertrouwen in het energiebeleid van de overheid enigszins zijn kwijtgeraakt. Bijna vijftien jaar geleden werden op verzoek van de overheid miljarden euro’s geïnvesteerd in kolencentrales, die nu van diezelfde overheid in 2030 gesloten moeten zijn. De exploitant van een kerncentrale wil uiteraard de garantie hebben dat zijn centrale tientallen jaren gebruikt kan worden. Daarnaast zouden de kosten die commerciële partijen moeten ophoesten om een kerncentrale in werking te houden hoger zijn dan door sommige politieke partijen wordt geschetst.

Concluderend is het maar de vraag of de herintroductie van kernenergie in Nederland ooit van de grond komt. De verschillen tussen voor- en tegenstanders lijken onoverbrugbaar. Daarnaast zullen zowel lokale politici als inwoners van de provincie Groningen zich naar verwachting fel tegen de komst van een kerncentrale in hun provincie keren. Daarbij is het maar de vraag of er een commerciële partij is die er brood in ziet. De toekomst zal het ons leren.