FC Groningen is jarig! De voetbalclub viert vandaag haar 50e verjaardag. Een bijzonder jubileum en tegelijkertijd een mooie aanleiding om terug te blikken op 50 jaar groen-witte historie. 50 jaar pieken, dalen en kleurrijke verhalen.
Door Alfred Been
Vijftig jaar is een lange tijd, maar zeker in buurland Duitsland worden de wenkbrauwen gefronst wanneer men hoort dat FC Groningen nu pas vijftig wordt. Vele Duitse ‘Traditionsvereinen’ stammen uit de negentiende eeuw. Ook Nederland kent met clubs als Sparta (1888), Vitesse (1892) en Willem II (1896) enkele oudgedienden, maar de meeste Nederlandse profclubs zijn opgericht in de twintigste eeuw.
GVAV
FC Groningen werd op 16 juni 1971 opgericht en vloeide voort uit de Groninger Voetbal en Atletiek Vereniging (GVAV), dat in het seizoen 1970/1971 een plek in de Eredivisie had bemachtigd. GVAV, dat in 1915 was opgericht en in 1921 na een fusie met atletiekvereniging Rapiditas verder ging als ‘Groningse sportvereniging GVAV-Rapiditas’, wordt nog altijd als de ‘natuurlijke voorganger’ van FC Groningen gezien. GVAV bleef in 1971 bestaan als amateurclub die vandaag de dag nog bestaat.
FC Groningen mag met vijftig jaar dan een jonge club zijn, maar uniek is de ‘Trots van het Noorden’ daarin niet. Vergelijkbare provincieclubs als FC Twente (1965) en FC Utrecht (1970) zijn amper ouder dan FC Groningen. Beide clubs ontstonden na fusies.
Degradatie en heropstanding
In de eerste twee Eredivisieseizoenen wisten de Groningers het Eredivisieschap te behouden, maar in het derde seizoen ging het helemaal mis. De club eindigde – onder meer na zeperds tegen Ajax (9-0) en Feyenoord (7-0) onderaan en degradeerde naar de Eerste Divisie. Daarin bivakkeerden de Groningers maar liefst zes jaar. Na diverse mislukte deelnames aan de nacompetitie voor promotie naar de Eredivisie lukte het dan eindelijk in 1980. Groningen eindigde als eerste en mocht het kampioenschap van de Eerste Divisie én promotie naar de Eredivisie vieren.
In de jaren daarna werkte FC Groningen zich op naar de subtop van de Eredivisie, met deelname aan Europees voetbal als gevolg. In het seizoen 1983/1984 stuitten de Groningers in de eerste ronde van de UEFA Cup op het grote Atlético Madrid. Na een 2-1 verlies in Madrid zorgde Groningen voor een daverende verrassing door de Madrilenen in het Oosterparkstadion op een 3-0 nederlaag te trakteren. Die wedstrijd, met doelpunten van FC Groningen-iconen Ron Jans, Erwin Koeman en Jan van Dijk, wordt nog altijd als een van de grote successen in de historie van de club gezien (bekijk de beelden in de video onderaan dit artikel).
Een ronde later leek Groningen opnieuw voor een stunt te zorgen. De Groningers versloegen in eigen huis Internazionale met 2-0. De return, die in het Italiaanse Bari werd gespeeld, ging echter met 1-5 verloren. Maar FC Groningen had zich Europees in de kijker gespeeld en zou ook in de jaren daarna regelmatig op het Europees toneel verschijnen. In het seizoen 1988/1989 waren de Groningers over twee wedstrijden opnieuw te sterk voor Atlético Madrid in de UEFA Cup. Na een overwinning in tweede ronde tegen het Zwitserse Servette FC waren de groen-witten in de achtste finale nagenoeg kansloos tegen het Duitse VfB Stuttgart. In Groningen werd met 1-3 verloren; in Stuttgart met 2-0.
In datzelfde seizoen, waarin FC Groningen op een verdienstelijke zesde plaats eindigde in de Eredivisie, bereikten de Groningers na overwinningen op Ajax en Willem II voor het eerst de finale van de KNVB-beker. In die bekerfinale was PSV echter een maatje te groot: 4-1. Als verliezend bekerfinalist mocht de FC in het seizoen daarop wel deelnemen aan de Europacup II. Na een overwinning op het Deense Ikast FS bleek Partizan Belgrado over twee wedstrijden net iets te sterk. Na een spectaculaire 4-3 overwinning in Groningen (bekijk de video onderaan) moest groen-wit in Belgrado een 3-1 nederlaag slikken.
Derde plaats
In het seizoen 1990/1991 boekte FC Groningen het tot dusverre beste resultaat in de competitie en eindigde het op de derde plaats in de Eredivisie. Lange tijd hoopten de Groningers op meer, maar in de laatste tien speelrondes werd maar liefst vijf keer verloren. Uiteindelijk eindigde Groningen op zeven punten van landskampioen PSV.
FC Groningen leek enigszins over de top en in de jaren die volgden eindigde de club steeds vaker in het rechterrijtje. Ook op het Europese podium lieten de Groningers hun tanden minder vaak zien. Het leidde in 1998 tot een nieuwe degradatie. Het verblijf op het tweede niveau bleef ditmaal tot twee seizoenen beperkt. Via de nacompetitie stelde Groningen in een poule met FC Emmen, Heracles Almelo en MVV op 28 mei 2000 promotie naar de Eredivisie veilig.
Nieuw succes
In de jaren na de promotie moest Groningen het keer op keer doen met een plaats in het rechterrijtje. Maar met bloed, zweet en soms tranen wisten de Groningers in de Eredivisie te blijven. Tot in het seizoen 2005/2006 enigszins onverwacht een nieuw succes in de clubhistorie zich aandiende. Juist in het seizoen waarin FC Groningen het nieuwe Euroborgstadion betrok eindigde de club op een knappe vijfde plaats en sleepte het nieuwe deelname aan de UEFA Cup in de wacht. Op een haar na had Groningen via de play-offs meegedaan aan de Champions League, maar in een dubbele ontmoeting met Ajax stak Wesley Sneijder daar enkele minuten voor tijd een stokje voor. Na een 2-0 verlies in Amsterdam boekten de Groningers thuis een 2-1 overwinning (bekijk de video onderaan).
In een nieuw Europees avontuur stuitte Groningen net als zeventien jaar eerder opnieuw op Partizan Belgrado. Na een 4-2 verlies in Belgrado bleef Groningen thuis, onder meer na een dramatisch gemiste penalty van Yuri Cornelisse, op 1-0 steken. In het seizoen daarop mocht de FC in de herkansing en opnieuw was de tweede ronde van de UEFA Cup binnen handbereik. Maar na twee gelijke spelen tegen het Italiaanse Fiorentina namen de Italianen de strafschoppen beter (bekijk de video onderaan).
Bekerwinst
Mede door de impulsen die het nieuwe stadion de club had gegeven groeide FC Groningen in de jaren daarop uit tot een vaste waarde in het linkerrijtje. In de laatste 16 seizoen eindigde de club slechts twee keer niet in het linkerrijtje. Het grootste succes uit de clubhistorie volgde in 2015 met het winnen van de KNVB-beker. Achtereenvolgens bond Groningen amateurclubs Barendrecht en Flevo Boys en vervolgens FC Volendam, Vitesse en Excelsior aan de zegekar. In de finale rekende Groningen met 2-0 af met PEC Zwolle. Grote held was Albert Rusnák, die beide goals maakte (bekijk de video onderaan).
Een nieuwe Europese campagne met deelname aan het hoofdtoernooi van de Europa League verliep in het jaar daarop teleurstellend. In de poule met het Portugese SC Braga, het Franse Olympique Marseille en het Tsjechische FC Slovan Liberec haalde FC Groningen slechts twee punten. Wat volgde, waren een aantal relatief kleurloze seizoenen met een voornamelijk defensieve speelstijl.
Nieuw succes
In de komende jaren hoopt de club met attractief voetbal een gooi te doen naar nieuw succes. Het beleidsplan ‘Samen naar de Grote Markt’, waar de club normaal gesproken haar successen viert met de supporters, moet daaraan bijdragen. Of de club zichzelf in het 51e seizoen gaat belonen met een nieuw succes, moet volgend seizoen blijken. FC Groningen kan hoe dan ook terugkijken op vijftig kleurrijke jaren.
Geen groot feest
Vanwege de coronamaatregelen wordt de verjaardag van FC Groningen niet met grote festiviteiten gevierd. Wel roept het voor de gelegenheid opgezette initiatief ‘FC Groningen 50 jaar’ Groningers op om huizen en bedrijfspanden woensdag groen te laten kleuren, Groningse vlaggen uit te hangen en FC Groningen-shirts te dragen om zo de jarige FC te feliciteren. Alle felicitaties kunnen onder de hashtag #FCG50Jaar op sociale media gedeeld worden. Alle inzendingen worden vervolgens in een film en een boek vereeuwigd.
De eerste felicitaties stroomden de afgelopen dagen al binnen via sociale media. Zo toonde een boer zich bijzonder creatief en maaide hij ‘50 jaar FCG’ in het gras van zijn weiland. Dinsdagnacht kleurde de Martinitoren groen-wit en zorgden supporters van FC Groningen met veel fakkels en vuurwerk voor sfeer in de Groninger binnenstad.
28 september 1983: FC Groningen – Atlético Madrid 3-0
18 oktober 1989: FC Groningen – Partizan Belgrado 4-3
3 mei 2006: FC Groningen – Ajax 2-1
4 oktober 2007: Fiorentina – FC Groningen 1-1 (penalty’s 4-3)
3 mei 2015: PEC Zwolle – FC Groningen 0-2
