Door Alfred Been
Nederland zit inmiddels bijna een week in de ‘gedeeltelijke lockdown’. Maar van een afname van het aantal coronabesmettingen is allerminst sprake. Staat Nederland aan de vooravond van een volledige lockdown of biedt een avondklok uitkomst?
Vorige week woensdagavond sloten alle horecagelegenheden om 22.00 uur voor in ieder geval vier weken hun deuren. Sportcompetities werden stilgelegd en groepsgroottes werden verkleind in een ultieme poging de verspreiding van het coronavirus de kop in te drukken en een volledige lockdown te voorkomen.
Lockdown op de loer
Een week later lijkt de situatie nog niet verbeterd. Het aantal coronabesmettingen schommelt al vijf dagen rond de 8.000 per dag, maar daalt niet. Volgende week wordt de balans van twee weken ‘gedeeltelijke lockdown’ opgemaakt. Een volledige lockdown ligt op de loer. De regering heeft nog de keuze uit een beperkt aantal aanvullende maatregelen, maar die blijken niet populair.
Een van die maatregelen is het per direct sluiten van de scholen. Daarvoor pleitte het ‘RedTeam’, een onafhankelijke groep wetenschappers die corona-adviezen geeft, begin deze week al. Het aantal besmettingen op scholen neemt hand over hand toe en besmette scholieren en docenten nemen het virus mee naar huis. Of het sluiten van de scholen ervan komt, is maar de vraag. Het is een voor kinderen zeer ingrijpende maatregel en het kan lang duren voor de scholen dan weer open kunnen.
Een andere maatregel, die inmiddels in diverse Europese landen al is ingevoerd, is de avondklok. Zo mogen Belgen tussen middernacht en 5.00 uur ‘s ochtends de straat niet meer op, tenzij het een noodgeval is. In grote Franse steden als Parijs, Lyon en Marseille is het beleid nog strenger: in die steden geldt een avondklok tussen 21.00 uur ‘s avonds en 6.00 uur ‘s ochtends.
Machtig instrument
De avondklok is een relatief eenvoudige en voor iedereen duidelijke maatregel. Het is heel simpel: je mag tussen zo en zo laat niet de straat op. In de strijd tegen het coronavirus lijkt de avondklok een machtig instrument. De meeste besmettingen vinden nog altijd in het eigen huis of bij familie of vrienden op bezoek plaats. Een avondklok, bijvoorbeeld vanaf 21.00 uur, zorgt ervoor dat men minder bij elkaar op bezoek gaat. En dat lijkt nodig om de verspreiding van het virus te stoppen. Want waar de horeca afgelopen woensdag sloot, ging de ‘thuishoreca’ een dag later open.
Eind juli voerde de Belgische provincie Antwerpen vanwege het snel stijgende aantal coronabesmettingen al een avondklok in. Die maatregel, die destijds vier weken duurde, bleek bijzonder effectief. Het aantal besmettingen vlakte snel af en daalde vervolgens ook snel.
Verkeerde associatie
Het RIVM en het Outbreak Managament Team, die de Nederlandse regering van advies voorzien, pleitten een aantal weken geleden al voor het invoeren van een avondklok. Het kabinet wil er echter nog niet aan. Het woord ‘avondklok’ ligt in Nederland gevoelig vanwege de avondklok die tijdens de Tweede Wereldoorlog gold. Een avondklok zou volgens een aantal ministers en diverse leden van de Tweede Kamer verkeerde associaties oproepen. Het is echter maar de vraag hoeveel mensen de term ‘avondklok’ na 75 jaar nog linken met de Tweede Wereldoorlog. Met een avondklokregeling tref je bovendien vooral een jongere doelgroep: mensen die de avondklok uit de oorlog niet of niet bewust hebben meegemaakt.
De overheid nam de afgelopen weken veel drastische en ingrijpende maatregelen en legde volledige sectoren plat. Het is in die gedachte jammerlijk dat de overheid een eenvoudige maatregel om erger te voorkomen schuwt, alleen om de gevoeligheid van een woord. En dat terwijl omliggende landen relatief makkelijk een avondklok instellen.
De avondklok is een van de laatste mogelijkheden om een volledige lockdown te voorkomen. Zonder avondklok lijkt Nederland hoe dan ook op een volledige lockdown af te stevenen. Dat betekent dichte scholen en een avondklok, maar dan voor de hele dag.
